Gelişen teknolojilerle iş dünyası dijital dönüşüm fırtınasını da arkasına alarak yepyeni bir işleyiş modeline evriliyor. Bu dönüşümün ana arterlerinden birini de Endüstri 4.0 teknolojisi oluşturmakta. Endüstri 4.0 en basit anlatımıyla tüm bilişim teknolojilerini yaşam alanlarına entegre etmeyi amaçlar. Bilişsel mekanizmaların yaşamsal alanlara entegrasyonu sadece ‘akıllı’ diye tabir edilen teknolojileri değil aynı zamanda yepyeni bir üretim anlayışını da ortaya çıkarıyor.

Her şeyin birbiriyle iletişim halinde olduğu bir yazılım faaliyetiyle üretim alanındaki aracı ve denetleyici tüm mekanizmalar tek bir koda dönüşerek hem maliyeti düşürüyor hem de kusursuz bir işleyiş sunuyor. Günümüz dünyasının bir trendi olmasının çok daha ötesinde bir gerçekliği olan Endüstri 0.4 sosyoekonomik ve sosyokültürel düzlemde 3. Sanayi Devrimi olarak iktisat tarihinde yerini almayı şimdiden başardı diyebiliriz. Endüstri 4.0’ı iktisat tarihinde bu denli önemli kılan unsur ise üretim ve tüketim alışkanlıklarını değiştirme kudreti olmasından ileri gelir. Endüstri 4.0’ın ilkelerini şöyle açıklayabiliriz.

Karşılıklı Çalışabilirlik: Bu ilke insanlar ile robotlar arasındaki iletişimi ifade eder. İnsanlar uzaktan makineleri kontrol edebilmekte iken, makineler de çözemedikleri bir problem ile karşılaştıklarında sistem yöneticisi olan insana haber vermektedir.

Sanallaştırma: İnsan ile makineler arasındaki bağlantının fiziki olmaması demektir.

Özerk Yönetim: Akıllı fabrikalar içindeki makineler yani robotlar olağan durumlar içerisinde veri analizlerine dayanmak suretiyle bir üretim kararını kendi başlarına alabilmektedir.

Gerçek-Zamanlı Yeteneği: Üretim verilere dayanmaktadır. Veriler değiştiği zaman doğrudan üretime müdahale edilmekte ve üretim yeniden şekillendirilmektedir. Çünkü Endüstri 4.0’da sistemdeki tüm veriler tek elde birikir. Karmaşık bir bilgi yığını yoktur. Gereksiz ve zamansız üretim yapılmaz. Sistem içerisinde meydana gelen aksaklık derhal fark edilir.

Hizmet Oryantasyonu: Robotların herkese anında ulaşması anlamına gelir.

Modülerlik: Esneklik olarak da bilinen bu kavram yeni akıllı fabrika sistemindeki değişikliklerin kolay olması demektir. Üretimle ilgili plan değişikliği olduğunda basit bir program yardımı ile yeni üretim aşamasına ve tekniğine geçilebilmektedir. Endüstri 4.0, geleceğin fabrikaları için yeni bir vizyon sunmakta olup fonksiyonel emniyet de bu fabrikalar da kritik bir öneme sahip olacaktır. Fonksiyonel emniyet, bir ekipmanın gerektiğinde emniyet işlevini yerine getireceğinin güvencesine yönelik bir yaklaşımdır. Fonksiyonel emniyet gelecekteki fabrikaların temel bir unsuru olmanın yanında üretime yüksek güvenilirlik, tanılama ve esneklik sağlayacaktır.

Endüstri 4.0 da fonksiyonel emniyet, IEC 61508'e dayanan çeşitli fonksiyonel emniyet standartları ile iyi bir şekilde sunulmaktadır. Bunlar, yazılım, donanım, ağ, güvenlik ve robotik için standartları içerir. Bununla birlikte, bilgi şu anda birden fazla standarda yayılmıştır ve Endüstri 4.0’ın getirdiği esneklik sebebiyle fonksiyonel emniyet yaklaşımında sürekli gelişim gerekmektedir. Sürekli değişen ve gelişen bir endüstriyel ekosistemin içinde bulunan üretim tesisleri fonksiyonel emniyet standartlarını daha iyi anlamalı, yöneticiler ve çalışanlar genel olarak emniyet konusunda geliştirilmiş yeni disipliner yaklaşımları hangi sektörde olursa olsun içselleştirmeli ve genel olarak emniyeti bilişsel bir kabiliyet haline getirmelidir.