Bireylerin ve hatta toplumların yaşam tarzından iş yapış biçimlerine, ilişkilerinden psikolojilerine kadar birçok alana etki eden dijitalleşme, zihinsel sağlığın üzerinde de karmaşık etkilere sahip. Modern çağın en yaygın problemlerinden biri hâline gelen dijital stres kavramı, çevrim içi olma bağımlılığının zihin sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koyuyor. Etkilerin nasıl fark edileceği ve en aza indirilebileceğiyle ilgili bilgilere yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Dijital Çağın Yeni Yükü Dijital Stres Nedir?

Günümüzde çoğu kişi sabah uyandığında ilk olarak telefon bildirimlerini kontrol ediyor. 7/24 ulaşılabilir olma baskısı, sosyal medya platformlarından sunulan hayat illüzyonları, e-posta ve mesaj bildirimleri gibi dikkat dağıtıcılar, bireylerin stres seviyelerinin yükselmesine sebep oluyor. Dijital stresse tüm bunlara bağlı olarak bireylerde oluşan zihinsel ve duygusal yorgunluğu ifade ediyor. 

Dijital Stresin Belirtileri

Dijital stresi fark etmek ve ona karşı önlem almak, zihin sağlığını korumak için büyük önem taşıyor. İşte dijital stresin en yaygın belirtileri:

·       Sürekli yorgunluk hissi,

·       Baş, mide ve açıklanamayan vücut ağrıları, 

·       Odaklanma güçlüğü,

·       Uyku problemleri,

·       Sık sık telefonu kontrol etme isteği,

·       Sosyal medya kaynaklı ortaya çıkan kaygı ve huzursuzluk.

Dijital Stresin Sonuçları

Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar hayatımızın vazgeçilmez birer parçası olsa da bu cihazlara bağımlı hâle gelmek bazı olumsuz sonuçları doğurabiliyor. Bunları şöyle örneklendirebiliriz:

Kaygı Bozuklukları

Sosyal medyada görülen kusursuz hayatlar, bireylerin kendini yetersiz ve öz güvensiz hissetmesine neden olabilir. Özellikle gençlerde sıklıkla gözlemlenen bu durum, ilerleyen dönemlerde kaygı bozukluğuna ve depresyona zemin hazırlayabilir. 

FOMO (Fear of Missing Out/Kaçırma Korkusu)

Sosyal medyada yönlendirilen tüketim çılgınlığı ve hızla değişen trendler, bireylerde sürekli bir şeyleri kaçırıyor olma korkusu uyandırabilir. FOMO olarak adlandırılan bu durum, kaygının ve stresin temel tetikleyicileri arasında yer alır.

Aşırı Bilgi Yükü

Bireyler, gün içinde haber sitelerinden, e-postalardan ve sosyal medya platformlarından gelen bildirimlerle farkında olmadan âdeta bilgi yağmuruna tutuluyor. Bu durum zamanla zihinsel yorgunluğa ve bireylerin üzerinde giderek artan bir baskıya neden olabilir.

Sosyal İzolasyon

Bireylerin ekran süresi arttıkça gerçek hayattaki ilişkileri zayıflayabilir, bağ kurmakta güçlük çekebilirler. Bu durum bireyi yalnızlığa sürüklediği gibi iş ile özel hayatın arasındaki sınırları da bulanıklaştırabilir.

Verimlilik Kaybı

Kesintisiz şekilde bildirim almak ve dışarıyla sürekli bağlantıda kalmak çoğu zaman dikkat dağınıklığını tetikler. Bu da bireylerin iş ve eğitim hayatlarındaki verimliliğin azalmasına neden olabilir. 

Dijital Stresin Başlıca Sebepleri

Yoğun sosyal medya kullanımı, farklı platformlarda aktif olan hesaplar, çalışma ve eğitim hayatının dayattığı dijitalleşme zorunluluğu gibi etkenler dijital stresi tetikleyen başlıca sebeplerdir.

Örneğin yeni nesil iş süreçlerinin zaman ve mekân esnekliğine ihtiyaç duyması, iş temposunun ve sorumlulukların da bu yönde artması, çevrim içi olma zorunluluğuna neden olabilir. Zorunluluklar, alışkanlıklar, teknoloji ve sosyal hayat arasındaki bu denge kayıpları da dijital strese neden olabilir.

Dijital Stresi Yönetme Yöntemleri

Dijital stres hayatın bir gerçeği olsa da etkilerini azaltmak ve onunla baş etmek mümkün. Bu konuda atacağınız bazı küçük adımlar, zihinsel rahatlamayı sağlayabilir ve stres seviyenize de olumlu etki sunabilir.

Dijital Detoks Yapmak

Günlük ekran sürenize sınırlamalar koyabilir, telefon kullanım saatlerinizi programlayabilirsiniz. Özellikle uyku rutinine başlamadan önce ekrandan uzak durmak, uyku düzeninize de yardımcı olabilir. 

Sosyal Medya Süresini Azaltmak

Sosyal medyadaki aktiflik süresini azaltarak gerçeklik algınızı yeniden besleyebilirsiniz. Bu durum hem FOMO ile başa çıkabilmenize hem kendinize kaliteli zaman ayırabilmenize destek olur.

Telefon Bildirimlerini Kapatmak

Gün boyu yağmur gibi yağan bildirimlere bir süre bakmamak, gereksiz bildirimleri almamak için cihazlarda gerekli ayarlamaları yapmak ve belli saatlerde bildirimleri kontrol etmemek alınabilecek önlemlerdendir. Bu sayede kendiniz daha sakin ve dingin hissedebilirsiniz.

Çevrim İçi Olma Baskısını Azaltmak

Her zaman ulaşılabilir olmak zorunda olmadığınızı kendinize hatırlatabilirsiniz. Çalışma saatleri dışında telefonu ve bilgisayarı kapatarak kendinize ve sevdiklerinize daha fazla zaman ayırmayı deneyebilirsiniz.

Çevrim İçi Terapi Platformlarına Yönelmek

Teknolojinin olumlu yönlerinden faydalanmaya özen gösterebilirsiniz. Örneğin çevrim içi terapi platformlarını ve stres yönetimi programlarını tercih ederek zihinsel sağlığınıza katkıda bulunabilirsiniz. 

Dijital Dengeyi Yakalamak

Teknolojiyi ve teknolojinin getirilerini vazgeçilmezler olarak değil, hayatı kolaylaştıran birer araç olarak görmek hem zihinsel sağlığın korunmasına hem yaşamdan daha fazla keyif alınmasına yardımcı olabilir. Unutmayın ki dijital denge tamamen teknolojiden uzaklaşmak değil, onu bilinçli ve kontrollü şekilde kullanabilmektir. Bunu yapabilmek için sağlıklı sınırlar belirlemek, gerçek dünyayla bağ kurmak, teknolojiyi amaç odaklı kullanmak ve tüm bunlarla bağlantılı olarak dijital farkındalığı artırmak gerekir.

Başvuru formumuzu doldurarak bizimle iletişime geçebilir; kaliteli, sürdürülebilir ve güvenilir hizmetlerimizden yararlanabilirsiniz.