Tarayıcı Çerezleri Nedir? Neden Kabul Et Diyorum?

İnternet dünyasında sıkça karşılaştığımız çerezler dijital deneyimimiz üzerinde doğrudan etkiye sahip. Bu yüzden "Çerez nedir?" sorusuyla sıkça karşılaşıyoruz. Bu içeriğimizde çerezlerin ne işe yaradığını, neden karşımıza çıktıklarını ve nasıl yönetilebileceklerini detaylıca inceliyoruz.

Tarayıcı Çerezi Nedir?

Tarayıcı çerezi, ziyaret edilen internet sitesinin kullanıcının bilgisayarına yerleştirdiği küçük metin dosyasıdır. Bu dosyalar sitelerin kullanıcının tercihlerini hatırlayarak sonraki ziyaretlerde kişiselleştirilmiş bir deneyim sunmasını sağlar. 

Çerezler Neden Karşımıza Çıkıyor?

Çerezlerin karşımıza çıkmasının temel nedeni kişisel verilerin korumasına dair yasalardır. Örneğin Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR), web sitelerinin kullanıcıların kişisel verilerini toplamadan önce açık rızasını almasını zorunlu kılar. Çerezler kişisel verileri kaydettiği için internet siteleri yasal yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla bu uyarıları göstermek zorundadır. 

Çerez Türleri Nelerdir?

Çerezler yerleşim kaynaklarına göre iki ana gruba ayrılır. Birinci taraf çerezler ziyaret edilen web sitesi tarafından yerleştirilir. Bu çerezler oturumu açık tutmak, dil tercihini hatırlamak veya sepete eklenen ürünleri kaydetmek gibi amaçlar için kullanılır. Diğer grup olan üçüncü taraf çerezlerse web sitesine entegre edilmiş reklam ağları veya analitik ölçüm hizmetleri tarafından eklenir. Üçüncü taraf çerezleri farklı web sitelerindeki gezinme alışkanlıklarını takip ederek kullanıcıya özel reklamlar sunmak amacıyla kullanılır.

Çerezler bu temel grupların dışında işlevlerine ve sürelerine göre farklı kategorilere ayrılır: 

·       Oturum Çerezleri: Sadece oturumu sürdürmek için kullanılır. Kullanıcı oturumu veya tarayıcı kapatıldığında otomatik olarak silinir.

·       Kalıcı Çerezler: Kullanıcıların oturumları sırasındaki davranışlarını hatırlamak veya analiz etmek için kullanılır. Belirli bir süre boyunca cihazda kalır. 

·       Zorunlu Çerezler: Web sitesinin temel işlevlerinin yerine getirilmesini sağlayan çerezlerdir. Sepete ürün ekleme veya güvenli giriş yapma gibi işlevler için kullanılır.

·       Üçüncü Taraf Çerezleri: Kullanıcının ziyaret ettiği web sitesi veya uygulama dışındaki üçüncü bir tarafça yerleştirilen çerezlerdir. Reklam ağları, sosyal medya platformları ve analitik servis sağlayıcıları gibi üçüncü taraflar, kullanıcılara ilgili reklamlar sunmak gibi amaçlarla analiz verileri toplayabilir.

·       Performans ve Analitik Çerezler: Web sitesinin kullanımı hakkında bilgi toplar. Hangi sayfaların daha sık ziyaret edildiği, kullanıcıların sitede ne kadar zaman geçirdiği gibi verileri bir araya getirerek sitenin performansını artıracak iyileştirmeler için veri toplar.

·       İşlevsellik Çerezleri: Kullanıcı adı, dil seçimi ve konum gibi tercihleri hatırlayarak kişiselleştirilmiş bir deneyim sunar.

·       Hedefleme/Reklam Çerezleri: Hedef reklamlar için kullanılır. Ziyaret edilen sayfalar ve tıklanan bağlantılar gibi davranışsal verileri toplar.

“Kabul Etmeden” Devam Etmek Mümkün mü?

Teknik olarak çerezleri kabul etmeden devam etmek mümkündür. Örneğin hedefleme/reklam çerezlerinin reddedilmesi çoğu durumda sitenin kullanımı açısından problem yaratmaz. Bununla birlikte işlevsellik çerezleri gibi türler kabul edilmezse site doğru şekilde çalışmayabilir. 

Çerezler Ne Tür Veriler Toplar?

Çerezler geniş bir yelpazede veri toplar. Bu veriler arasında şunlar sayılabilir: 

·       Ziyaret edilen sayfalar,

·       Ziyaret süreleri,

·       Oturum bilgileri,

·       Tıklanan bağlantılar,

·       Sepet bilgileri,

·       Dil tercihleri,

·       Konum.  

Tarayıcı Ayarlarından Çerezleri Nasıl Yönetebilirsiniz?

Tarayıcı ayarlarından çerezleri yönetmek mümkündür. Her tarayıcının arayüzü farklı olsa da temel mantık benzerdir. Popüler tarayıcılarda aşağıdaki adımlar takip edilerek çerezler yönetilebilir. 

·       Google Chrome: Ayarlar menüsünden Gizlilik ve Güvenlik sekmesini tıklayın. Site Ayarları alt başlığında bulunan Çerezler ve Site Verileri bölümünden çerez ayarlarını yapılandırabilirsiniz. 

·       Safari: Tercihler menüsünden Gizlilik sekmesine gidin. Açılan ekran üzerinden çerezlerinizi yönetebilirsiniz. 

·       Microsoft Edge: Ayarlar bölümünden Gizlilik, Arama ve Hizmetler sekmesini bulun. Çerezler ve Diğer Site İzinleri bölümünden çerez ayarlarınızı yapabilirsiniz. 

·       Mozilla Firefox: Ayarlar'ı açın, ardından Gizlilik ve Güvenlik sekmesini tıklayın. Çerezler ve Site Verileri bölümünden çerezlerinizi ayarlayabilirsiniz. 

İşletmeler ve Web Siteleri İçin Ne Anlama Geliyor?

İşletmeler ve web siteleri çerezleri farklı amaçlarla kullanabilir. Öne çıkan noktalar şöyle sıralanabilir: 

·       Yasal yükümlülüklere uymak,

·       Kullanıcı deneyimini iyileştirmek,

·       Pazarlama stratejilerini geliştirmek,

·       Web sitesi performansını analiz etmek.

Güvenlik ve Gizlilik Açısından Risk Var mı?

Çerezler doğrudan bir tehdit olmamakla beraber bazı potansiyel güvenlik riskleri barındırabilir. Özellikle üçüncü taraf çerezleri farklı web sitelerindeki hareketleri takip ederek kullanıcıya özel profiller oluşturabilir. Hedefli reklamlar da kullanıcı gizliliğini zedeleyebilir. Bunların yanı sıra site sunucusunun saldırıya uğraması hassas verilerin başkalarının eline geçmesine sebep olabilir.

Sunucularınızı ve ağınızı olası saldırılardan korumak için İşNet'in siber güvenlik çözümlerinden faydalanabilirsiniz.